PORADNIK POGRZEBOWY

 

Problem przygotowania i zorganizowania pogrzebu jest tematem powszechnie omijanym, o którym się nie mówi i publicznie nie dyskutuje. Przeważnie zdarza się tak, że pewnego dnia zostajemy zaskoczeni śmiercią kogoś bliskie­go, a wtedy stajemy przed różnymi problemami, z którymi nie potrafimy sobie poradzić.

Zdając sobie sprawę, jak trudną chwilą jest odejście bli­skiej osoby stworzyliśmy informator zawierający porady for­malne dotyczące pogrzebu oraz spraw z nim związanych, jak też wskazówki, jakie czynności należy podjąć w przy­padku utraty bliskiej osoby.

ZGON W DOMU

  1. LEKARZ RODZINNY LUB POGOTOWIE RATUNKOWE

Należy niezwłocznie powiadomić lekarza rodzinnego, lub pogotowie ratunkowe dzwoniąc pod nr 999 lub 112 (z telefonów komórkowych), celem stwierdzenia zgonu i wystawienia karty informacyjnej o zgonie. Jest zasadą, iż stwierdzenie zgonu oraz wystawianie karty zgonu powinien dokonać lekarz rodzinny, który leczył chorego w okresie 30 dni poprzedzają­cych jego zgon. W przypadku, gdy lekarz rodzinny nie może stwierdzić zgonu obowiązek ten spoczywa na innym lekarzu. Dotyczy to sytuacji, gdy nie można ustalić, który z lekarzy udzielił jako ostatni pomocy zmarłemu lub, jeżeli lekarz rodzinny zamieszkuje w odległości większej niż 4 km od miejsca, w którym znajduje się ciało zmarłego, albo z powodu choroby lub innych uzasadnionych przyczyn nie może dokonać jego oględzin w ciągu 12 godzin od chwili wezwania. W praktyce najczęściej lekarzem wzywanym do nagłego wypadku lub za­chorowania jest lekarz pogotowia ratunkowego. Jeżeli przybędzie on na miejsce już po na­stąpieniu zgonu, nie będzie właściwy do wystawienia karty zgonu. Powinien natomiast stwierdzić zgon w znaczeniu faktycznym i sporządzić dokument stwierdzenia zgonu. Doku­ment ten będzie podstawą do wystawienia karty zgonu dla innego właściwego lekarza. Jeżeli lekarz pogotowia wezwany do nagłego wypadku lub zachorowania zastał chorego jeszcze przy życiu i zdążył mu udzielić świadczenia leczniczego aczkolwiek nieskutecznie, a następ­nie pacjent zmarł, to lekarz ten będzie właściwym lekarzem do stwierdzenia zgonu i wysta­wienia karty zgonu. Jeśli podczas oględzin ciała, lekarz dojdzie do wniosku, że przyczyną zgonu była choroba zakaźna, zobowiązany są do powiadomienia o tym właściwego inspek­tora sanitarnego. Także w wypadku podejrzenia dokonania przestępstwa, w wyniku którego nastąpił zgon, lekarze musza powiadomić o tym fakcie właściwego prokuratora lub najbliższy organa policji.

 

 

  1. ZAKŁAD POGRZEBOWY

Stwierdzenie zgonu jest podstawą do przetransportowania ciała zmarłego do chłodni. Najpóźniej po upływie 72 godzin od chwili zgonu ciało zmarłego powinno być usunięte z mieszkania celem pochowania lub w razie odroczenia terminu pogrzebu - złożone w domu przedpogrzebowym lub kostnicy do czasu pochowania. W tym celu należy powiadomić za­kład pogrzebowy, aby przewiózł osobę zmarłą do prosektorium w celu przechowania jej w chłodni do dnia pogrzebu. Pod żadnym pozorem nie należy korzystać z "pomocy" zakładu pogrzebowego, który - choć niewzywany - pojawia się pod naszymi drzwiami. W 100% mamy do czynienia albo - jak to miało miejsce w Łodzi - z ekipą zawiadomioną przez pracownika służby zdrowia (nie za darmo - koszt tej "usługi" zostanie doliczony do naszego rachunku) albo z oszustami, którzy podsłuchują rozmowy przez radiotelefon pogotowia.

Wezwany przez Państwa zakład profesjonalnie zajmie się nie tylko ciałem zmarłego, ale także pomoże w załatwieniu wszystkich formalności związanych z przygotowaniem i prze­prowadzeniem uroczystości.

  1. PRZYCHODNIA REJONOWA

Z kartą informacyjną z pogotowia należy pójść do przychodni rejonowej w celu otrzyma­nia karty zgonu. 

 

 

 

Karta zgonu skład z dwóch części: przeznaczonej do zarejestrowania zgonu oraz przeznaczonej dla administracji cmentarza. Wydawana jest najbliższej rodzinie zmarłego i podmiotom wymienionym w art. 10 ust. 3 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, w jednym egzemplarzu

 

 

 

 

ZGON W SZPITALU LUB HOSPICJUM

Jeżeli śmierć nastąpiła w szpitalu, wtedy obowiązek stwier­dzenia zgonu i dokonania oględzin ciąży na lekarzu leczącym pacjenta, a jeżeli go nie ma – na lekarzu dyżurnym, który za­wiadamia rodzinę pacjenta o śmierci chorego i informuje, kiedy i gdzie można odebrać kartę zgonu w szpitalu. Jeśli zgon nastąpił w późnych godzinach nocnych rodzinę powia­damia się rano, chyba, że rodzina jest obecna przy zgonie chorego.

W momencie przyjęcia pacjenta do hospicjum Państwo decydujecie o wyborze firmy po­grzebowej. Przy wyborze naszego zakładu, hospicjum zawiadomi nas o konieczności prze­wiezienia osoby zmarłej do chłodni. Możemy się zająć wówczas zorganizowaniem ceremonii pogrzebowej.

 

ZGON W MIEJSCU PUBLICZNYM NA SKUTEK WYPADKU, SAMOBÓJSTWA, ALBO ZABÓJSTWA

W przypadku, gdy zgon nastąpi w miejscu publicznym na skutek wypadku, samobójstwa lub, gdy istnieje podej­rzenie zabójstwa, wówczas na miejsce zdarzenia przyjeż­dża Policja i Prokurator. Ciało osób zmarłych lub zabitych w miejscach publicznych przewozi się przed ich pochowa­niem, na wniosek właściwego organu, do zakładu medycyny sądowej, a w razie jego braku na obszarze powiatu - do najbliższego szpitala mającego prosektorium, celem ustalenia przyczyny zgonu. Istnieje również możliwość, że prokurator wyda zezwolenie na pochówek bez przeprowadzenia sekcji.

 

Przewoźnicy nie mają prawa pobierać jakichkolwiek opłat od rodziny osoby zmarłej z tytułu przewozu zwłok z miejsca wskazanego przez prokuratora do zakładu medycyny sądowej, gdyż są opłacani przez dany powiat.Nie mają także uprawnień do informowania rodziny o zgonie danej osoby.

Pomimo tego, że ciało zostało przewiezione do prosektorium przez firmę wyznaczoną przez Prokuraturę, nie obliguje to rodziny zmarłego do załatwiania pogrzebu w tej firmie. Zezwolenie na pochówek należy odebrać w Prokuraturze w mieście gdzie nastąpił zgon. Z kartą z Prokuratury należy pójść do przychodni rejonowej w celu otrzymania karty zgonu.

POCHÓWEK ZMARŁYCH CHORYCH NA CHOROBY ZAKAŻNE 

Ciała osób zmarłych na choroby zakaźne, tj. na:

  • cholerę,
  • dur wysypkowy i inne riketsjozy,
  • dżumę,
  • gorączkę powrotną,
  • nagminne porażenie dziecięce,
  • nosaciznę,
  • trąd,
  • wąglik,
  • wściekliznę,
  • żółtą gorączkę i inne wirusowe gorączki krwotoczne.

niezwłocznie po stwierdzeniu zgonu zawija się w płótno nasycone płynem dezynfekcyjnym, składa w trumnie, a trumnę szczelnie się zamyka i obmywa z zewnątrz płynem dezynfekcyj­nym. Następnie na trumnę zakłada się worek foliowy z nieprzepuszczalnego tworzywa sztucznego, odpornego na uszkodzenia mechaniczne.

W razie zgonu na choroby zakaźne należy przedsięwziąć następujące środki ostrożności: zabronione jest zbieranie się osób w pomieszczeniu, gdzie leży ciało zmarłego, zabronione jest jego dotykanie poza czynnościami związanymi z obmyciem, ubraniem i ułożeniem ciała zmarłego w trumnie, na dnie trumny należy umieścić warstwę substancji płynochłonnej o grubości 5 cm, pomieszczenie, w którym osoba zmarła pozostawała, wszystkie przedmioty, z którymi była w styczności, jak też środek transportu, jakim ciało przewieziono, winny być poddane odkażeniu. Pochówek ciał osób chorych na choroby zakaźne, winien odbyć się  w ciągu 24 godzin od chwili zgonu.

W razie zgonu na chorobę zakaźną nie objętą wykazem, lecz powodującą obowiązek przymusowej hospitalizacji zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych niedozwo­lone jest dotykanie ciała zmarłego poza czynnościami związanymi z jego obmyciem, ubra­niem i ułożeniem w trumnie, do obmywania winno używać się płynu dezynfekcyjnego, na dnie trumny należy umieścić warstwę substancji płynochłonnej o grubości 5 cm, niezwłocznie po złożeniu ciała w trumnie, należy ją szczelnie zamknąć i obmyć z zewnątrz płynem dezyn­fekcyjnym, pomieszczenie, w którym osoba zmarła pozostawała, wszystkie przedmioty, z którymi była w styczności, jak też środek transportu, jakim ciało przewożono, winny być pod­dane odkażeniu.

 

POCHÓWEK DZIECI MARTWO URODZONYCH

Rodzice dziecka bez względu na to czy urodziło się ono martwe, czy też w skutek poro­nienia, mogą pozostawić je w szpitalu lub zadecydować o jego odbiorze i organizacji po­chówku. Niejednokrotnie rodzice lub inni krewni zmarłego dziecka rezygnują z pochówku lub napotykają na problemy w jego organizacji, wynikające z braku koniecznych informacji na ten temat. Poniższy tekst ma na celu pomoc i pokierowanie w tych trudnych chwilach.

Zgodnie z przepisami rodzice mają prawo do rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywil­nego. Szpital w takiej sytuacji zobowiązany jest do wystawienia tzw. pisemnego zgłoszenia urodzenia martwego dziecka oraz wydania karty zgonu. Dokumenty te przysługują każdemu dziecku (medycznie płodowi, zarodkowi) bez względu na czas trwania ciąży i są wydawane na wniosek osób uprawnionych do pochówku. W przypadku odmowy wystawienia w/w do­kumentów przez szpital, argumentowanej obiektywnymi trudnościami z ustaleniem płci dziecka, rodzicom przysługuje prawo jej wskazania. Jest to tzw. "uprawdopodobnienie płci" opierające się np. na odczuciach matki.

Ciała dzieci martwo urodzonych są chowane przez osoby uprawnione, a na wniosek osób uprawnionych mogą być spopielone przez zakłady opieki zdrowotnej dysponujące odpo­wiednimi urządzeniami do tego celu.

Na podstawie dokumentów stwierdzających zgon w Urzędzie Stanu Cywilnego otrzymuje się skrócony akt urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się martwe. Aktu zgonu nie spo­rządza się, ponieważ akt urodzenia z odpowiednią adnotacją jest jednocześnie aktem zgonu.

  1. Prawo do zasiłku pogrzebowego

W sytuacji tej zasiłek pogrzebowy będzie przysługiwał z tytułu śmierci dziecka, jeśli było ono członkiem rodziny osoby ubezpieczonej lub pobierającej rentę/emeryturę. Oznacza to, że wnioskującym o zasiłek pogrzebowy powinien być członek rodziny dziecka, który jest ob­jęty ubezpieczeniem rentowym bądź jest emerytem lub rencistą i poniósł koszty po­grzebu(mogą to, więc być np. dziadkowie, jeśli rodzice nie pracują i nie podlegają z żadnego innego tytułu ubezpieczeniu rentowemu).

W celu przyznania prawa do zasiłku pogrzebowego osoba wnioskująca o jego wypłatę powinna złożyć w jednostce ZUS właściwej ze względu na swoje miejsce zamieszkania wy­pełniony wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk ZUS Z 12), a do niego dołączyć:

  • skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
  • oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu (bądź kopie rachunków potwierdzonych przez bank, który zatrzymał oryginały),
  • dokumenty potwierdzające stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa ze zmar­łym dzieckiem,
  • zaświadczenie swojego płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu rento­wemu, jeśli nie jest emerytem/rencistą (np. zaświadczenie pracodawcy ojca, iż został on zgłoszony do ubezpieczenia rentowego z tytułu wykonywania umowy o pracą, bądź umowy zlecenia itp.).

ZUS powinien dokonać wypłaty zasiłku pogrzebowego niezwłocznie, najpóźniej w terminie 30 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do przyznania prawa do zasiłku.

  1. Prawo do zasiłku macierzyńskiego

W przypadku urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, osoba objęta ubezpieczeniem chorobowym ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 8 tygodni (56 dni) po porodzie, nie krócej niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. W razie śmierci dziecka po upływie 8 tygodni życia, ubezpieczona zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.

URZĄD STANU CYWILNEGO

W ciągu 3 dni od dnia zgonu organizator pogrzebu ze strony rodziny zobowiązany udać się do Urzędu Stanu Cywilnego właściwego dla miejsca zgonu, celem uzyska­nia aktu zgonu, który jest niezbędny do dokonania po­chówku i otrzymania zasiłku pogrzebowego. Termin ten ulega skróceniu, gdy zgon nastąpił wskutek choroby za­kaźnej. W tej sytuacji zgłoszenie powinno mieć miejsce w ciągu 24 godzin od śmierci. Zgłoszenia zgonu dokonuje się ustnie.

Do zgłoszenia zgonu są obowiązani w kolejności:

  • małżonek lub dzieci zmarłego,
  • najbliżsi krewni lub powinowaci,
  • osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon,
  • osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały,
  • administrator domu, w którym nastąpił zgon.

Do aktu zgonu wpisuje się:

  • nazwisko, imię (imiona), nazwisko rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodze­nia, miejsce zamieszkania zmarłego;
  • datę, godzinę oraz miejsce zgonu lub znalezienia ciała zmarłego;
  • nazwisko, imię (imiona) oraz nazwisko rodowe małżonka osoby zmarłej;
  • nazwiska rodowe i imiona rodziców zmarłego;
  • nazwisko, imię (imiona), miejsce zamieszkania osoby zgłaszającej zgon lub dane dotyczące szpitala albo zakładu, w którym nastąpiła śmierć.

Jeśli zgłaszający zgon nie zna niektórych danych, do aktu zgonu wpisuje się stosowną ad­notację.

W przypadku zgonu osoby o nieustalonej tożsamości akt zgonu zawiera:

  • datę, godzinę, miejsce i okoliczności znalezienia ciała zmarłego oraz ich ze­wnętrzny wygląd;
  • płeć oraz przypuszczalny rok urodzenia zmarłego;
  • znaki szczególne zmarłego;
  • opis odzieży oraz innych przedmiotów znalezionych przy zmarłym.

Jeżeli organ państwowy ustali w późniejszym czasie tożsamość zmarłego, sporządza się nowy, uzupełniony akt zgonu (z adnotacją o skreśleniu poprzedniego aktu i zastąpieniu go bieżącym).

W razie uchylenia postanowienia o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu za zmarłego akt zgonu skreśla się.

Zgon osoby zgłaszamy w urzędzie stanu cywilnego (USC) miejsca, w którym nastąpiła śmierć.

W przypadku zgonu osoby na polskim statku morskim lub powietrznym, zgonu żołnierza w czynnej służbie wojskowej i innej osoby przydzielonej do jednostki wojskowej, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi — zgon rejestruje się w urzędzie stanu cy­wilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

Analogicznie postępuje się w razie stwierdzenia zgonu lub uznania za zmarłego w postę­powaniu sądowym.

Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza lub zakład służby zdrowia. W szczególnych okolicznościach podstawą wystawienia aktu zgonu może być

  • pisemne zgłoszenie prokuratury albo policji, — gdy okoliczności zgonu są przed­miotem postępowania tego organu;
  • zaświadczenie wystawione przez lekarza lub zakład służby zdrowia — w odniesie­niu do noworodka niezdolnego do życia, który urodził się żywy, lecz żył krócej niż 24 godziny.
  1. Dokumenty niezbędne do wystawienia zupełnego lub skróconego aktu zgonu (w urzędzie stanu cywilnego)
    • wniosek o wydanie odpisu skróconego-zupełnego aktu zgonu
    • karta zgonu stwierdzająca zgon i jego przyczynę, wydana przez służbę zdro­wia,
    • dowód osobisty osoby zmarłej (paszport w przypadku cudzoziemca),
    • książeczka wojskowa osoby zmarłej (mężczyźni do 50 roku życia),
    • odpis aktu urodzenia (dot. dziecka),
    • wniosek o wydanie 3 bezpłatnych odpisów skróconych aktu zgonu.
    • dowód osobisty osoby zgłaszającej zgon,
    • dowód osobisty współmałżonka względnie odpis skrócony aktu małżeństwa, gdy osoba zmarła pozostawała w związku małżeńskim.

Opłaty skarbowe:                                                                                                                   

  • za wydanie odpisu skróconego aktu - 22 zł
  • za wydanie odpisu zupełnego aktu - 33 zł

 

Wpisanie do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu stanu cywilnego sporządzonego za granicą

Wpisania aktu do polskich ksiąg stanu cywilnego dokonuje się w USC w/g ostatniego miejsca pobytu stałego wnioskodawcy. Jeżeli wnioskodawca nie posiada miejsca pobytu stałego na terenie Polski wówczas właściwy jest USC m. st. Warszawy.

Wymagane dokumenty:

  • Wniosek o wpisanie do polskiej księgi aktu stanu cywilnego sporządzonego za gra­nicą
  • Dowód osobisty wnioskodawcy
  • Dowód osobisty i paszport osoby zmarłej
  • Oryginalny zupełny odpis zagranicznego aktu zgonu
  • Jeżeli osoba zmarła to panna/kawaler – odpisy zupełne aktu urodzenia zmarłego
  • Jeżeli osoba zmarła zmieniła stan cywilny - odpis zupełny aktu małżeństwa
  • Tłumaczenie dokumentów na język polski dokonane przez tłumacza przysięgłego

Jeżeli zagraniczny akt stanu cywilnego nie zawiera wszystkich danych wymaganych przez polskie prawo bądź też zawiera oczywiste błędy pisarskie wówczas akt taki na wniosek strony podlega uzupełnieniu/sprostowaniu:

  • podstawą uzupełnienia/sprostowania aktu zgonu panny/kawalera jest odpis zu­pełny aktu urodzenia osoby zmarłej
  • podstawą uzupełnienia/sprostowania aktu zgonu osoby zamężnej/żonatej lub wdowy/wdowca jest odpis zupełny aktu małżeństwa osoby zmarłej.

Odpisy zupełne aktów będące postawą sprostowania lub uzupełnienia muszą zawierać ad­notację o uiszczonej opłacie skarbowej (odpis zupełny – 33 zł)

BIURO ZWIĄZKU WYZNANIOWEGO LUB ŚWIECKIEGO MISTRZA CEREMONII

Jeżeli zmarły był praktykującym wyznawcą jednego z zarejestrowa­nych w Polsce wyznań, rodzina zwraca się do biura związku wyzna­niowego, do którego przynależał zmarły, gdzie należy przedłożyć akt zgonu i kartę zgonu oraz ustalić z duchownym datę i godzinę pogrzebu oraz przebieg ceremonii pogrzebowej.

  1. W przypadku katolickiego pogrzebu rodzina w kancelarii parafial­nej, oprócz aktu zgonu i karty zgonu winna przedstawić informację o przyjęciu sakramentów św. (dokument od kapelana szpitalnego lub od duszpasterza z parafii o zaopatrzeniu zmarłego w domu rodzinnym); a także, – jeżeli zmarły zamieszkiwał poza terenem parafii, w której ma mieć miejsce ceremonia pogrzebowa – pisemną informację o zmarłym wystawioną przez ks. proboszcza z parafii, w której mieszkał na stałe.
  2. Rodzina, której zmarły był bezwyznaniowcem, albo też przed śmiercią zażyczył sobie, aby w jego pogrzebie nie uczestniczyły osoby duchowne, może albo wyznaczyć osobę, która pożegna zmarłego, spośród siebie, albo też poprosić o pomoc Mistrza Ceremonii. W całej Polsce pracuje około 20 mistrzów ceremonii, więc któryś z pewnością dojedzie nawet w naj­odleglejszy zakątek Kraju.

BIURO ADMINISTRACJI CMENTARZA

Po ustaleniu daty oraz godziny pogrzebu należy udać się do administratora cmentarza, któremu przekazujemy informację dotyczącą daty i godziny pogrzebu. Załatwiamy również wszel­kie formalności związane z przygotowaniem miejsca do po­chówku.

ZAKŁAD POGRZEBOWY

  1. Udając się do zakładu pogrzebowego, należy zabrać ze sobą następujące dokumenty:

  • Świadectwo lub kartę zgonu, wystawioną prze lekarza

  • Dowód osobisty osoby zmarłej oraz jej współmałżonka

  • Zaświadczenie z zakładu pracy lub ostatni odcinek emerytury lub renty, w przypadku, gdy zmarły był emerytem lub rencistą.

  1. Większość zakładów pogrzebowych pomaga we wszystkich elementach procedury for­malno-prawnej, łącznie z wyrobieniem aktu zgonu oraz odbiorem zasiłku pogrzebowego ZUS.

  2. W zakładzie pogrzebowym ustalamy szczegóły pochówku takie jak:

  • data pogrzebu, kremacji,

  • wybór cmentarza i miejsca pochówku,

  • wybór trumny,

  • określenie rodzaju obrządku religijnego lub ustalenie szczegółów pogrzebu świeckiego

 

ŚRODKI NA ZORGANIZOWANIE POGRZEBU

  1. Środki pieniężne na zorganizowanie pogrzebu zapewnia Skarb Państwa w formie tzw. zasiłku pogrze­bowego. Od marca 2011 roku zasiłek pogrzebowy wypłacany jest w wysokości zaledwie 4 tys. zł bez względu na faktycznie poniesione w związku z pochówkiem wydatki. Tym samym zniesiono przepis, zgodnie z którym kwota zasiłku pogrzebowego oszacowana był w oparciu o realne wydatki i wynosiła 200 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

    Obowiązujące obecnie przepisy oznaczają zdecydowane okrojenie świadczenia, mimo że koszty organizacji pogrzebu nie dość, że się nie zmniejszyły, to na skutek uwarunkowań rynkowych zdecydowanie wzrosły. Wypłacana z ZUS zapomoga pokrywa więc zaledwie znikomą część tych wydatków. Skutecznym rozwiązaniem jest w tej sytuacji polisa pogrzebowa

  2. Jeżeli poprzestajecie Państwo na zasiłku pogrzebowym, to po zorganizowanym pogrzebie można się udać do ZUS/KRUS w celu jego wypłaty. Jeżeli podpiszecie Państwo upoważnienie do załatwienia formalności w ZUS/KRUS, wypełnimy niezbędną dokumentację, wówczas zasiłek pogrzebowy trafi na Pań­stwa konto bankowe. Istnieje również możliwość, aby całość kosztów pogrzebowych została zrealizowana bezgotówkowo w ramach zasiłku pogrzebowego ZUS./KRUS. Wówczas cały zasiłek pogrzebowy zostaje przelany na nasze konto, po potrąceniu należności, pozostała kwota jest wypłacana osobie organizującej pogrzeb.

  3. W większości przypadków zasiłek otrzymuje członek najbliższej rodziny, ale przysłu­guje on także na przykład domowi opieki społecznej lub pracodawcy, jeżeli to oni zorganizo­wali pogrzeb. Zanim złożymy wniosek o przyznanie zasiłku pogrzebowego powinniśmy upewnić się, że będzie on nam przysługiwał, aby uniknąć przykrej okoliczności udzielenia odmowy jego wypłaty przez ZUS. Generalną zasadą jest, że tylko członkowie najbliższej rodziny mają prawo do zasiłku w maksymalnej wysokości. Pozostałe osoby lub instytucje otrzymają jedynie zwrot poniesionych i udokumentowanych kosztów.

  4. Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:

  • osoby ubezpieczonej (podlegającej ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu),

  • emeryta i rencisty, którzy w momencie śmierci pobierali z ZUS lub KRUS świadcze­nie,

  • osoby pobierającej zasiłek lub świadczenie przedemerytalne,

  • potencjalnego emeryta lub rencisty — osoby, która w dniu śmierci nie miała wpraw­dzie ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do ich uzyskania i pobierania,

  • zmarłego członka rodziny osoby ubezpieczonej lub emeryta i rencisty. Za człon­ków rodziny uważa się dzieci własne, drugiego małżonka i przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości — wnuki, rodzeństwo i inne dzieci (w tym również w ramach rodziny zastępczej), a także małżonka i rodziców,

  • członka rodziny osoby pobierającej zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, który spełnia warunki do uzyskania renty rodzinnej.

Jest także możliwe otrzymanie zasiłku z tytułu śmierci osoby nieubezpieczonej, gdy śmierć nastąpiła w czasie pobierania przez nią zasiłków chorobowego lub macierzyńskiego albo świadczenia rehabilitacyjnego.

W sytuacji, gdy organizacją pogrzebu zajmowało się kilka osób lub instytucji, kwota zasiłku jest dzielona proporcjonalnie do poniesionych przez nie kosztów. Jeżeli pogrzeb organizo­wany był na koszt państwa, ale członek rodziny poniósł część kosztów, zasiłek zostanie mu wypłacony w pełnej wysokości.

Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Jeżeli dotrzymanie tego terminu nie będzie możliwe z powodu późniejszego odnalezienia ciała zmarłego lub zidentyfikowania osoby zmarłej, prawo do zasiłku pogrzebowego wygaśnie po upływie 12 miesięcy od daty sporządzenia aktu zgonu. Do potwierdzenia tej daty będzie potrzebne za­świadczenie z policji lub prokuratury albo odpis zupełny aktu zgonu.

W celu wykazania zasadności wypłaty zasiłku wnioskodawca powinien we właściwym od­dziale ZUS lub KRUS przedłożyć dokumenty::

  • wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk ZUS Z-12; KRUS SR-26),

  • skrócony odpis aktu zgonu,

  • dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo (skrócone odpisy ak­tów stanu cywilnego lub dowody osobiste),

  • oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały zło­żone w banku — kopie rachunków potwierdzone przez bank. Przy tradycyjnym rozumieniu ceremonii pochówku wnioskodawca winien wykazać zatem co naj­mniej poniesieniem wydatków związanych z zakupem trumny, wykopania grobu, złożenia ciała, ewentualnie jego przewozu czy też kremacji.

  • Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt państwa, organizacji politycznej lub spo­łecznej, wymagane jest zaświadczenie właściwego organu administracji pań­stwowej lub organizacji stwierdzające pokrycie kosztów pogrzebu oraz rachunki kosztów poniesionych przez osobę występującą z wnioskiem o zasiłek pogrze­bowy.

Zasiłek pogrzebowy po śmierci osoby ubezpieczonej w ZUS lub KRUS - na tle przepisów unijnych

Wejście Polski do wspólnoty europejskiej i konieczność sto­sowania przez ZUS lub KRUS przepisów rozporządzeń unij­nych w zakresie zabezpieczenia społecznego (Rozporządze­nia 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. oraz Rozporządzenia 574/72 z dnia 21 marca 1972 r.) nie spowodowało zmian w zasadach przyznawania prawa do zasiłku pogrzebowego. Rozporządzenia unijne nie określają bowiem kręgu osób uprawnionych do zasiłku pogrzebowego oraz nie ustalają zasad przyznawania, ustalania wysokości i wypłaty tego zasiłku w poszczególnych państwach członkowskich UE. Te kwe­stie regulują przepisy wewnętrzne poszczególnych państw członkowskich UE.

Przepisy rozporządzeń unijnych określają natomiast, które z państw członkowskich UE bę­dzie zobowiązane do wypłaty przyznanego zasiłku w razie zgonu osób wymienionych wyżej w innym państwie członkowskim UE. Przepisy unijne rozstrzygają również, które państwo członkowskie powinno wypłacić ten zasiłek, gdy prawo do tego świadczenia powstanie w dwóch lub więcej państwach członkowskich UE (zbieg prawa do zasiłku pogrzebowego).

Określenie instytucji właściwej do wypłaty zasiłku pogrzebowego na podstawie rozporządze­nia nr 1408/71 uzależnione jest przede wszystkim od miejsca zgonu osoby, po której przy­sługuje zasiłek.

I tak, śmierć pracownika najemnego lub osoby pracującej na własny rachunek, w tym rów­nież rolnika (domownika), emeryta lub rencisty albo członka jego rodziny na terytorium pań­stwa członkowskiego innego niż państwo właściwe uznaje się jako zgon, który miał miejsce na terytorium tego państwa właściwego. Instytucja właściwa zobowiązana jest wówczas do przyznania w razie śmierci świadczenia należnego na podstawie stosowanego przez nią ustawodawstwa. Bez znaczenia dla prawa do zasiłku pozostaje przy tym miejsce zamiesz­kania świadczeniobiorcy. Oznacza to, że zasiłek pogrzebowy zostanie wypłacony także w przypadku, gdy uprawniony do świadczenia ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo właściwe.

Ponadto instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo uzależnia nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do zasiłku pogrzebowego od przebycia okresów ubezpieczenia lub zamieszkania, uwzględnia, w niezbędnym zakresie, okresy ubezpieczenia lub zamieszkania przebyte pod działaniem ustawodawstwa innego państwa członkowskiego, tak jak gdyby chodziło o okresy spełnione z uwzględnieniem ustawodawstwa stosowanego przez tę instytucję.

Polskie ustawodawstwo nie uzależnia jednak prawa do zasiłku pogrzebowego ani od okre­sów ubezpieczenia, ani od okresów zamieszkania, wobec czego wnioskodawcy ubiegający się o zasiłek pogrzebowy zgodnie z polskim ustawodawstwem nie muszą dokumentować tych okresów przebytych w innym państwie członkowskim.

Przepisy unijne, podobnie zresztą jak polskie przepisy o ubezpieczeniu społecznym, nie przewidują (poza nielicznymi wyjątkami) możliwości wypłaty kilku zasiłków pogrzebowych z tytułu poniesionych kosztów pogrzebu po śmierci tej samej osoby. Przepisy tych rozporzą­dzeń określają zasady postępowania w razie zbiegu prawa do zasiłku pogrzebowego w kilku państwach członkowskich. I tak:, jeżeli osoba zmarła na terytorium jednego z państw człon­kowskich UE, które przyznało emeryturę – zasiłek pogrzebowy powinna przyznać i wypłacić instytucja tego państwa, na terytorium którego emeryt zmarł. W takim przypadku wygasają uprawnienia do zasiłku pogrzebowego istniejące w innych państwach członkowskich,

Jeżeli emeryt zmarł na terytorium innego państwa członkowskiego UE (a nie w państwie właściwym) lub poza terytorium państwa członkowskiego, a uprawnienie do zasiłku pogrze­bowego istnieje na mocy przepisów dwóch lub więcej innych państw członkowskich – zasiłek pogrzebowy powinna przyznać i wypłacić instytucja państwa, którego ustawodawstwu zmarły ostatnio podlegał. W innych państwach prawo do zasiłku pogrzebowego wygaśnie.

W przypadku równoległego stosowania do danej osoby ustawodawstwa dwóch państw członkowskich wnioskodawca nabywa – w razie zgonu takiej osoby – prawo do zasiłku po­grzebowego na podstawie każdego z tych ustawodawstw.

Postępowanie o przyznanie zasiłku pogrzebowego wszczynane jest na wniosek złożony na formularzu unijnym E-124, do którego wnioskodawca powinien dołączyć wszelkie dokumenty wymagane przez przepisy wewnętrzne danego państwa członkowskiego UE.

Gdy wnioskodawca mieszka w innym państwie członkowskim UE i ubiega się o polski zasiłek pogrzebowy, składa wniosek na formularzu unijnym E-124 w instytucji miejsca zamieszkania, instytucja ta wniosek przekaże do polskiej instytucji właściwej (KRUS, ZUS), lub bezpośred­nio w polskiej instytucji właściwej (np. we właściwym oddziale ZUS/KRUS,).

Do wniosku uprawniony dołącza dowody niezbędne w celu przyznania świadczenia, okre­ślone w przepisach rozporządzenia w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-ren­towe i zasady wypłaty tych świadczeń.

Gdy wnioskodawca mieszkając w Polsce ubiega się o polski zasiłek pogrzebowy wniosek o zasiłek pogrzebowy powinien złożyć w polskiej instytucji właściwej (np. właściwy oddział ZUS/KRUS) na polskim formularzu ZUS Z-12; KRUS SR-26, natomiast, gdy stara się o za­siłek pogrzebowy na mocy przepisów innego państwa członkowskiego wniosek na formula­rzu unijnym E-124 winien go złożyć w polskiej instytucji miejsca zamieszkania lub bezpo­średnio w zagranicznej instytucji właściwej.

Wnioskodawca wypełniając formularz E-124 powinien zapoznać się z uwagami w formula­rzu, gdyż dotyczą one nie tylko sposobu jego wypełniania, ale także informują o dokumen­tach wymaganych do załączenia dla potrzeb danego właściwego państwa członkowskiego UE. Niektóre z państw członkowskich UE przygotowały do wypełnienia dodatkowe strony w tym formularzu. W pouczeniu do formularza E-124 podane są również instytucje poszcze­gólnych państw członkowskich właściwe dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy, w których formularz ten może być złożony.

Jeżeli zgodnie z ustawodawstwem stosowanym przez instytucję właściwą w innym państwie członkowskim prawo do zasiłku pogrzebowego zależy od osiągnięcia przez wnioskodawcę okresów ubezpieczenia lub zamieszkania w określonym wymiarze, uwzględni ona w razie potrzeby i na zasadach określonych jej ustawodawstwem okresy ubezpieczenia przebyte w Polsce. Okresy ubezpieczenia przebyte w Polsce powinien poświadczyć na potrzeby tej in­stytucji organ rentowy – właściwy ze względu na podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

ZUS nie jest zobowiązany do wypłacenia zasiłku pogrzebowego w określonym terminie. Wy­płata może się przeciągnąć do miesiąca, zazwyczaj jednak jest to kilka dni.

Zasiłek pogrzebowy może być również wypłacony przedstawicielowi zakładu pogrzebowego na podstawie upoważnienia, które uprawniona do pobrania zasiłku osoba złoży na piśmie. Upoważnienie powinno zawierać imię i nazwisko osoby zmarłej, numer jej świadczenia oraz dane personalne i numer dowodu osobistego osoby upoważniającej oraz przedstawiciela zakładu pogrzebowego. Potwierdzenia upoważnienia może dokonać pracownik (kierownik, właściciel) zakładu pogrzebowego. Poniżej przedstawia się wzór druku takiego upoważnie­nia.

Pochówek uprawnionych do renty socjalnej

Z dniem 10 października 2007 r. zasiłek pogrzebowy otrzymują również osoby pokrywające koszt pogrzebu pobierającego rentę socjalną. Do tej pory przepisy nie zezwalały na wypłatę zasiłku pogrzebowego w razie śmierci osoby, która miała prawo wyłącznie do renty socjalnej. Taka renta przysługuje z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która powstała przed ukoń­czeniem 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole albo w szkole wyższej - przed ukończe­niem 25. roku życia, w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Dotychczas w wielu przypadkach koszty pogrzebu takiej osoby musieli pokrywać bliscy, sąsiedzi lub sa­morządy bez prawa do zwrotu tych wydatków.

Śmierć cudzoziemca - wypłata zasiłku pogrzebowego

29 maja 2008 r. zaczęły obowiązywać przepisy ustawy z 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, opublikowanej w Dz. U. Nr 70, poz. 416. Rozdział 5 ustawy dotyczący pomocy dla cudzoziemców ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy wprowadza wypłatę świad­czenia w postaci zasiłku pogrzebowego. Osobie, która pokryła koszty pogrzebu cudzoziemca zmarłego przed zakończeniem postępowania w sprawie nadania statusu uchodźcy, a w przypadku śmierci cudzoziemca korzystającego z pomocy socjalnej - w okresie, o którym mowa w art. 74 ustawy, przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych, nie większej jednak niż kwota zasiłku pogrzebowego wypłacana na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

Jeżeli pogrzeb cudzoziemca odbywa się za granicą, zasiłek pogrzebowy obejmuje wyłącznie zwrot kosztów transportu ciała zmarłego do granicy. W przypadku, gdy ciała zmarłego cu­dzoziemca, nie zostały pochowane przez podmioty, o których mowa w art.10 ust. 1 ustawy z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295 z późn.zm.), pogrzeb cudzoziemca organizuje Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców i po­krywa jego koszty z części budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji Szefa Urzędu.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 10 ust. 1 tejże ustawy prawo do pochowania ciała zmarłego ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej, a mianowicie: pozostały małżo­nek(ka), krewni zstępni, krewni wstępni, krewni boczni do czwartego stopnia pokrewieństwa, powinowaci w linii prostej do pierwszego stopnia. Prawo pochowania ciała zmarłego osób wojskowych zmarłych w czynnej służbie wojskowej przysługuje właściwym organom wojsko­wym w myśl przepisów wojskowych. Prawo pochowania ciała zmarłego osób zasłużonych wobec państwa i społeczeństwa przysługuje organom państwowym, instytucjom i organiza­cjom społecznym. Prawo pochowania ciała zmarłego przysługuje również osobom, które do tego dobrowolnie się zobowiążą.

W Dzienniku Ustaw Nr 91 pod poz. 574 zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 20 maja 2008 r. określające tryb wypłaty zasiłków pogrzebowych, warunki pokrywania kosztów pogrzebu ze środków budżetu państwa (w tym rodzaje kosztów pogrzebu), dokumenty wymagane do wypłaty zasiłku pogrzebowego oraz wysokość kwot na pokrycie kosztów pogrzebu.

Zasiłek pogrzebowy - jak wskazują przepisy rozporządzenia - wypłaca Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców na wniosek osoby, która poniosła koszty pogrzebu cudzoziemca. Do wniosku dołącza się odpis skrócony aktu zgonu cudzoziemca, oryginały rachunków obejmujących rzeczywiste koszty pogrzebu cudzo­ziemca, (gdy pogrzeb cudzoziemca odbywa się na terytorium Polski), oryginały dokumentów potwierdzających koszty transportu ciała zmarłego do granicy, (gdy pogrzeb cudzoziemca odbywa się za granicą).

Koszty pogrzebu cudzoziemca, organizowanego przez podmioty wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, na terytorium Polski mogą obejmować wydatki na zakup miejsca pochowania na cmentarzu, trumny lub urny albo kremację ciała zmarłego oraz wybudowanie nagrobka, zorganizowanie pogrzebu i przeprowadzeniu pochówku zmar­łego, zakup wieńca lub kwiatów, ogłoszenie nekrologu w prasie. W sytuacji, gdy pogrzeb cudzoziemca odbywa się za granicą, koszty pogrzebu cudzoziemca organizowanego przez te podmioty obejmują wydatki związane z transportem ciała zmarłego lub prochów do gra­nicy.

Koszty pogrzebu cudzoziemca organizowanego przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziem­ców, w przypadku, gdy ciała zmarłego cudzoziemca nie zostały pochowane przez te pod­mioty, nie mogą przekroczyć: dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwartale poprzedzającym datę pogrzebu ogłaszanego przez Prezesa GUS w Monitorze Pol­skim, (gdy pogrzeb cudzoziemca odbywa się na terytorium Polski), czterokrotności przecięt­nego miesięcznego wynagrodzenia w kwartale poprzedzającym datę pogrzebu, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim, (gdy pogrzeb cudzoziemca odbywa się za gra­nicą). Koszty pogrzebu cudzoziemca organizowanego przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzo­ziemców na terytorium Polski lub za granicą mogą obejmować wydatki na zakup miejsca pochowania na cmentarzu, trumny lub urny albo kremację ciała zmarłego oraz wybudowanie nagrobka, zorganizowanie pogrzebu i przeprowadzenie pochówku zmarłego, zakup wieńca lub kwiatów, ogłoszenie nekrologu w prasie, a także wydatki na przygotowanie ciała zmar­łego lub prochów do transportu oraz ich transport.

Odprawa pośmiertna

Wyjątkowym świadczeniem w razie śmierci pracownika jest odprawa pośmiertna, którą otrzymują członkowie jego rodziny.

Osobami uprawnionymi do odprawy pośmiertnej są następujący człon­kowie rodziny zmarłego:

  • małżonek,

  • osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty ro­dzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj.:

    • dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,

    • przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej,

    • rodzice.

Odprawa przysługuje w częściach równych wszystkim uprawnionym członkom rodziny. Je­żeli jednak po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do od­prawy pośmiertnej, odprawa przysługuje mu w wysokości połowy odpowiedniej kwoty od­prawy.

W razie braku osób uprawnionych pracodawca nie wypłaca odprawy pośmiertnej. Nie ma bowiem obowiązku wypłaty tego świadczenia innym osobom, niż wynika to z Kodeksu pracy, i nie wchodzi ono do spadku po nim.

Na wysokość odprawy ma wpływ staż pracy zmarłego w danym zakładzie pracy. Jeżeli pra­cownik był zatrudniony krócej niż 10 lat, rodzinie należy się odprawa w wysokości jednomie­sięcznego wynagrodzenia. W przypadku zatrudnienia dłuższego niż 10 lat — w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia i sześciomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Przy obliczaniu odprawy pośmiertnej należy stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Oznacza to, że składniki stałe należy wli­czać z miesiąca nabycia prawa do odprawy, a zmienne - z 3 miesięcy poprzedzających ten miesiąc.

Może się zdarzyć, że objęcie pracownika ubezpieczeniem na życie spowoduje niewypłacenie odprawy pośmiertnej. Odprawa pośmiertna nie przysługuje uprawnionym członkom rodziny, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez in­stytucję ubezpieczeniową jest co najmniej równe odprawie pośmiertnej przysługującej na podstawie Kodeksu pracy. Jeżeli natomiast odszkodowanie jest niższe od odprawy po­śmiertnej, pracodawca jest zobowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

Wypłata odprawy pośmiertnej stanowi koszt uzyskania przychodów po stronie pracodawcy. Jej wypłata jest efektem wcześniejszego zatrudnienia zmarłego pracownika. Ponadto wyda­tek poniesiony przez firmę na wypłatę odprawy pośmiertnej nie został wymieniony w przepi­sach podatkowych jako niestanowiący kosztów podatkowych.

Nie zawsze jednak odprawę pośmiertną pracodawca może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów. Może się bowiem zdarzyć sytuacja, kiedy mimo wypłaty członkom rodziny od­szkodowania od firmy ubezpieczeniowej z tytułu polisy na życie, wykupionej przez praco­dawcę, ten dobrowolnie wypłaci odprawę i nie nastąpi to na podstawie wewnętrznych przepi­sów płacowych.

W tej sytuacji podjęta po śmierci pracownika decyzja pracodawcy o wypłacie uprawnionym członkom rodziny zmarłego odprawy pośmiertnej, (gdy otrzymali oni równocześnie odszko­dowanie z tytułu polisy) stanowi jednostronną decyzję o charakterze przysparzającym, pod­jętą na korzyść członków rodziny pracownika. Wypłacona odprawa pośmiertna w sytuacji, kiedy pracodawcę nie zobowiązują do tego przepisy wewnętrzne zakładu pracy, nie stanowi kosztu uzyskania przychodu pracodawcy. W tej kwestii warto zwrócić się o wydanie inter­pretacji podatkowej.

Jeśli pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odprawy pośmiertnej na podstawie we­wnętrznych przepisów, należy uznać, że odprawę wlicza się w koszty uzyskania przychodów.

Odprawa pośmiertna jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz nie podlega oskładkowaniu, gdyż nie jest przychodem ze stosunku pracy ani z innego tytułu ob­jętego obowiązkiem ubezpieczeń.

Wszelką pomoc w zakresie zasiłków pogrzebowych możecie Państwo uzyskać zarówno na­szym jak i w większości zakładów pogrzebowych, które oferują załatwienie wszystkich for­malności związanych z zasiłkiem.

 

SPROWADZENIE CIAŁA LUB PROCHÓW ZMARŁEGO Z ZAGRANICY

W przypadku śmierci obywatela polskiego, czasowo przebywającego za granicą RP, konsul wła­ściwy terytorialnie dla miejsca zgonu osoby – po otrzymaniu informacji na ten temat – za pośrednictwem Urzędu Wojewódzkiego właściwego dla miejsca zamieszkania zmarłego po­wiadamia krewnych w kraju oraz służy pomocą w załatwieniu wszelkich formalności na miej­scu.

Na terytorium państw trzecich, gdzie Polska nie ma swojego przedstawicielstwa dyploma­tyczno-konsularnego (zawodowego lub honorowego), obywatele polscy mają prawo do ochrony dyplomatycznej i konsularnej ze strony przedstawicielstw innych państw członkow­skich Unii Europejskiej na równi z obywatelami tych państw.

Chcąc uzyskać pozwolenie na sprowadzanie ciała zmarłego z zagranicy należy złożyć wnio­sek o wydanie odpowiedniego zezwolenia od starosty lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce pochówku, na sprowadzenie ciała zmarłego do Polski i pochowanie na wskazanym cmentarzu. Wniosek do starosty zawierać powinien następujące dane:

  1. nazwisko, imię lub imiona, nazwisko rodowe, datę i miejsce urodzenia, ostat­nie miejsce zamieszkania osoby zmarłej;
  2. datę i miejsce zgonu;
  3. miejsce, z którego ciało albo szczątki ludzkie zostaną przewiezione;
  4. miejsce pochówku;
  5. środek transportu, którym zostaną przewiezione ciało lub szczątki ludzkie;
  6. nazwisko, imię lub imiona, adres zamieszkania wnioskodawcy;

Pozwolenie jest wydawane w porozumieniu z właściwym państwowym powiatowym inspektorem sanitarnym.

Dodatkowo, poza wnioskiem należy dołączyć

  1. akt zgonu przetłumaczony na język polski przez tłumacza przysięgłego.
  2. oświadczenie, że osoba ubiegająca się o wydanie zezwolenia jest osobą upraw­nioną do pochówku. Prawo do wystąpienia z wnioskiem ma najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, wnuki i prawnuki, rodzice, dziadkowie i pradziadkowie oraz rodzeństwo, ciotki, stryjowie (krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa).
  3. oświadczenie osób uprawnionych do pochówku, że zgon nie nastąpił na sku­tek choroby zakaźnej.
  4. W sytuacji, gdy z wnioskiem o wydanie zezwolenia na sprowadzenie ciała zmar­łego z obcego państwa ubiega się wyspecjalizowana firma pogrzebowa do wniosku należy dołączyć oświadczenie osoby upoważnionej do pochowa­nia zmarłego, iż zleca tej firmie załatwienie wszystkich formalności związanych z transportem i pochówkiem zmarłego.

Złożenie tych dokumentów nie wymaga żadnej opłaty skarbowej. Starosta nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia złożenia wniosku wydaje zezwolenie na przewóz ciała zmarłego lub urny z prochami w formie decyzji administracyjnej. Jeżeli nie wyrazi zgody na sprowa­dzenie ciała z zagranicy – wnioskodawca będzie mógł odwołać się od tej decyzji do Samo­rządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

Po wydaniu, decyzja powinna być przekazana do Konsulatu faxem lub doręczona w inny sposób. Oprócz decyzji starosty/prezydenta miasta w Konsulacie należy przedłożyć orygi­nały następujących dokumentów:

ZWŁOKI

  • akt zgonu,
  • zaświadczenie medyczne, że zgon nie miał związku z chorobą zakaźną.
  • zezwolenie na wywóz zwłok .
  • zaświadczenie zakładu pogrzebowego zajmującego się transportem, że zwłoki zostały włożone do metalowej trumny, zawierającej na dnie warstwę substancji chłonnej o grubości co najmniej 5 cm, a trumna metalowa została dokładnie zalutowana i włożona do drewnianej skrzyni w taki sposób, aby nie mogła się w niej poruszać.

PROCHY

  • akt zgonu,
  • zaświadczenie o kremacji zwłok
  • zaświadczenie zakładu pogrzebowego, że urna jest z metalu i zawiera wyłącznie prochy osoby zmarłej. Metalowa urna, dokładnie zalutowana, powinna znajdować się w drewnianej szczelnej skrzynce.

Jeśli przyczyną śmierci był wypadek, zabójstwo lub samobójstwo, konsulat zażąda również zezwolenia na transport od policji lub sądu z kraju, w którym doszło do zdarzenia.

Po otrzymaniu ww. dokumentów Konsulat wystawia zaświadczenie na przewóz ciała/prochów zmar­łego do kraju. Za wykonane czynności pobiera się opłatę w wysokości określonej w przepi­sach wydanych na podstawie ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczy­pospolitej Polskiej. Opłatę tę należy wnieść gotówką w kasie urzędu bądź w formie czeku.

Jeśli rodzina nie jest w stanie pokryć kosztu sprowadzenia ciała do Polski, nieżyjący może liczyć na pochówek na terenie kraju, w którym zmarł. Na koszt gminy i zgodnie z obowiązującymi w niej zwyczajami.

Najprostszą drogą zorganizowania transportu, jest skorzystanie z usług naszego zakładu pogrzebowego, który ma doświadczenie w organizacji tego typu przewozów i pośredniczy we wszystkich formalnościach, w tym:

- w uzyskaniu zezwoleń w polskich urzędach
- wyrabianiu polskich oraz zagranicznych dokumentów
- tłumaczeniu niezbędnych dokumentów
- załatwieniu dokumentacji odpraw celnych i sanitarnych
- załatwieniu formalności i spełnieniu wymogów sanitarnych i prawnych co do rodzaju i sposobu przewozu.



Potrzebujesz pomocy w organizacji transportu ciała?

Skontaktuj się z naszym zakładem, udzielimy darmowych porad.